Αναζήτηση Εργασίας

Εύρεση εργασίας, το μείζον θέμα κάθε νέου και νέας. Μία ολόκληρη διαδικασία με διακριτά βήματα και στάδια. Στο παρόν άρθρο θα καταθέσω προσωπικές εμπειρίες από τις πρώτες μου απόπειρες εύρεσης εργασίας μέχρι και το τελευταίο διάστημα. Μία πολύ σημαντική διευκρίνιση. Υπάρχει χαοτική διαφορά μεταξύ του ‘ψάχνω για δουλειά’ από το ‘αναζητώ εργασία’. Στην πρώτη περίπτωση μιλάμε για ένα δουλικό μίζερο υποκείμενο που ψάχνει για νέο αφέντη να τον αλυσοδέσει σε ένα γραφείο και να βάζει άχρηστες σφραγίδες σε άχρηστα χαρτιά για το υπόλοιπο της άχρηστης ζωής του. Στη δεύτερη περίπτωση αναφερόμαστε για ένα δημιουργικό πνεύμα που αναζητά νέο περιβάλλον να δημιουργήσει, να αξιοποιήσει τις ικανότητες, να παράγει έργο και κοινωνική συμμετοχή. Ο πρώτος είναι δούλος, ο δεύτερος είναι ένας μικρός δημιουργός.

Οι πρώτες μου σοβαρές εμπειρίες αναζήτησης εργασίας ξεκινούν στην ηλικία των 19, στα τέλη της δεκαετίας του 90. Εκείνη την εποχή, παρά την ανερχόμενη εξέλιξη του internet στην Ελλάδα, οι παραδοσιακοί τρόποι για την αναζήτηση νέων θέσεων, ήταν οι πιο αποδοτικοί. Δεν υπήρχε Skywalker ή Kariera, ούτε κάποιος τρόπος να στείλεις 100 βιογραφικά μέσα σε 15 λεπτά με τη χρήση του ηλεκτρονικού ταχυδρομείου. Εκείνη την εποχή έπρεπε να καταναλώσεις πολύ ώρα στο τηλέφωνο, αναζητώντας τον υποψήφιο εργοδότη.

Όντας φοιτητής, οπότε πρακτικά απλώς ‘απόφοιτος Λυκείου’, δεν είχα μεγάλες απαιτήσεις, αλλά λόγω ακαδημαϊκής κατεύθυνσης αναζητούσα εταιρείες στο χώρο της πληροφορικής και της τεχνολογίας. Η ΧΕ επί χρόνια τσουβάλιαζε τις θέσεις που αφορούν τους Μηχανικούς Λογισμικού με τους τεχνικούς Η/Υ, υπό την κατηγορία ‘Τεχνικοί Υπολογιστών’ ή κάπως έτσι. Δείγμα της ελληνικής νοοτροπίας που επινόησε τον όρο ‘κομπιουτεράκιας.’ Με αυτό τον χαρακτηριζόταν ο 16χρονος πιτσιρικάς που ήξερε να συναρμολογεί ένα PC, έχοντας διαβάσει τα περιοδικά RAM και CHIP της εποχής, αλλά ταυτόχρονα και ο απόφοιτος Ανώτατης Εκπαίδευσης πάνω στην Ηλεκτρονική ή Πληροφορική που μπορεί να είχε και Master, PhD και 20 δημοσιεύσεις. Έτσι κάτω από την αγγελία που ζητούσαν υπάλληλο με πτυχίο ή δίπλωμα, γνώσεις πάνω σε COM+, ColdFusion ή το mainstream της εποχής, Java, υπήρχε και η αγγελία που ζητούσαν τεχνίτη ‘κομπιουτεράκια’ με παπάκι και εμπειρία στο κουβάλημα.

Το πρώτο βήμα ήταν να συγκεντρώσω τα τηλέφωνα των υποψήφιων εταιρειών. Το επόμενο να τις καλέσω τηλεφωνικά ζητώντας τρόπους αποστολής του βιογραφικού μου και περαιτέρω επικοινωνία. Από τα πολλά τηλέφωνα εξάσκησα τη φωνή μου ανάλογα με την περίσταση. Συνήθως απαντούσαν βαριεστημένες γραμματείς, που όσο δεν μιλούσαν στα τηλέφωνα, έπαιζαν πασιέντζα και ναρκαλιευτή (αν είχαν PC). Σε εκείνες έκανα βραχνή τη φωνή μου, σοβαρή και απότομη, υπονοώντας ότι θέλω τις απαιτούμενες πληροφορίες γρήγορα και με ακρίβεια. Στην περίπτωση που με προωθούσαν τηλεφωνικά στον υπεύθυνο, το πρόσωπο μου φωτιζόταν από ένα χαμόγελο (γλυκαίνει η φωνή έτσι). Πλημμύριζα από ενθουσιασμό, έπρεπε να δώσω την εντύπωση ότι όλες μου οι ευχές να μιλήσω με τον άγνωστο υπεύθυνο της άγνωστης εταιρείας, που θα βάραγε κανόνι μέσα στη δεκαετία, επιτέλους πραγματοποιήθηκαν.

Η τηλεφωνική συνέντευξη ήταν πάντα πολύ σύντομη, το σημαντικό στην πρώτη κλήση είναι να βρεθεί τρόπος να αποσταλεί το βιογραφικό. Το email ήταν η καλύτερη λύση και συνήθως έτσι γινόταν. Υπήρχαν όμως εταιρείες, με τεχνολογικό προφίλ (έτσι έλεγαν τουλάχιστον), έχοντας φτάσει στο Millennium (όχι το λειτουργικό), που ζητούσαν αποστολή του βιογραφικού με φαξ (τηλεομοιότυπο στα ελληνικά). Κατόπιν εορτής μπορώ να πω ότι αυτές έπρεπε να τις αποφύγω από την αρχή. Συνήθως ήταν κάτι ελεεινά software houses της εποχής, που είχαν για έδρα ένα χώρο 40 τετραγωνικά σε κάποιο κωλοκτήριο επί της 3ης Σεπτεμβρίου. Χαρακτηριστικό γνώρισμα η μπίχλα και η βρώμα που επικρατούσε στον ειδικά διαμορφωμένο χώρο που θύμιζε μηχανουργείο του Πειραιά. Στην καλύτερη περίπτωση έγραφαν λογισμικού για accounting ή interface για databases, χρησιμοποιώντας μεταχειρισμένα PC 386 (κλασσική αξία), σε Cobol, και ο κώδικας ήταν τόσο δομημένος που το επικρατέστερο statement ήταν το GOTO.

Με την αποστολή του βιογραφικού ακολουθούσε η προσμονή τηλεφωνικής κλήσης για να κανονιστεί η συνέντευξη. Από τις πιο όμορφες στιγμές, ειδικά όταν είσαι 20 χρονών και για να κάνεις πιο ελκυστικό το βιογραφικό σημειώνεις ως προσόν το Excel 98, νιώθεις ότι κάποιος ενδιαφέρετε για το ποιόν σου. Οι συνεντεύξεις αποτελούν πολύ ωραίο κίνητρο περιήγησης μέσα στο Λεκανοπέδιο. Υπάρχουν μέρη τα οποία επισκέφτηκα μόνο και μόνο για μία συνέντευξη. Επίσης εκπαιδεύτηκα στην αναζήτηση προορισμών. Εκείνη την εποχή το GPS φάνταζε σενάριο επιστημονικής φαντασίας, οπότε η αρωγή των περιπτεράδων, φούρνων και λοιπών μπακάλικων ήταν σημαντική στο να βρω τον οδό που ψάχνω. Λόγω μιας ιδιοτροπίας μου, ντρέπομαι να ζητήσω πληροφορίες από ένα κατάστημα χωρίς να αγοράσω κάτι. Αποτέλεσμα, να πηγαίνω στις συνεντεύξεις, έχοντας στη τσάντα μου, 2-3 εφημερίδες, περιοδικά, νερά, τυρόπιτες και διάφορα άλλα. Το πάχος της τσάντας ήταν εκθετικός παράγοντας για το πόσο δύσκολη ήταν η εύρεση της οδού της υποψήφιας εταιρείας.

Η παρθενική είσοδος στην εταιρεία, παίζει πολύ μεγάλο ρόλο. Η πρώτη εντύπωση είναι καθοριστική. Έχω συνεργαστεί με πολλές εταιρείες, ποτέ δεν με πρόδωσε η πρώτη εντύπωση. Ο χώρος, η μυρωδιά, το κλίμα, τα βλέμματα των υπαλλήλων, η αγνή πρώτη εντύπωση με προκαλούσε την θετική ή αρνητική προδιάθεση για την επερχόμενη συνέντευξη.

Στην αναμονή συνήθως προσφέρουν καφέ, αυτό είναι παγίδα. Ποτέ δεν πρέπει ένας υποψήφιος να δεχτεί την προσφορά καφέ ή οτιδήποτε άλλο φαγώσιμο ή πόσιμο. Σίγουρα ο τσάμπα καφές είναι μεγάλο δέλεαρ, αλλά μπορεί να αποδειχτεί μοιραίο. Ο καφές σε συνδυασμό με το φυσιολογικό άγχος της συνέντευξης, οδηγεί πάντα στην τουαλέτα. Επίσης ένα ακόμη hint, διάφοροι άχρηστοι HR προτείνουν ότι στη συνέντευξη πρέπει να πηγαίνει κάποιος όσο γίνετε πιο καλά ντυμένος. Διαφωνώ κάθετα, ο υποψήφιος πρέπει να ντυθεί με την καθημερινή ενδυμασία την οποία έχει σκοπό να εμφανίζετε σε περίπτωση συνεργασίας. Το να δώσεις μία ψεύτικη εικόνα του εαυτού με το ‘καλημέρα’ δεν είναι θετικό. Η νοοτροπία του να θέλει να αντιμετωπίσει κάποιος τον υποψήφιο εργοδότη ως κορόιδο, δείχνει πόσο άχρηστος και ηττοπαθής είναι, που μόνο κορόιδα μπορούν να τον εκτιμήσουν. Ευπρεπές καθημερινό ντύσιμο, με κινήσεις άνεσης και ελαφριάς οικειότητας. Ειδικά για τις γραβάτες εκφέρω την άποψη μου σε προηγούμενο άρθρο.

Τα τελευταία 12 χρόνια έχω δώσει πολλές συνεντεύξεις, πρέπει να ξεπερνούν τις 100 (συμπεριλαμβάνω και τις τηλεφωνικές). Ειδικά τα πρώτα χρόνια, έδινα συνεντεύξεις και σε περιόδους που δεν έψαχνα εργασία, πιο πολύ για την εμπειρία. Οι περισσότερες κινήθηκαν σε κλασσικά μοτίβα, όμως υπήρξαν και κάποιες οι οποίες είναι πραγματικά άξιες αναφοράς Λόγω έλλειψης χώρου, θα ακολουθήσει 2ο άρθρο. Ακολουθεί ο δεκάλογος μου για ότι αφορά τη διαδικασία των συνεντεύξεων:

1. Καλή παρουσίαση στο ακαδημαϊκό κομμάτι του βιογραφικού. Όλοι προσπαθούν να παρουσιάσουν το Ελληνικό ΑΕΙ ή ΤΕΙ που αποφοίτησαν ότι είναι κλάσεις ανώτερο του Harvard και του Cambridge. Τουλάχιστον ας έχουν και 2-3 επιχειρήματα, στην τελική αν δεν παινέψεις το σπίτι σου…

2. Καλή παρουσίαση στο επαγγελματικό κομμάτι του βιογραφικού. Προφανώς ο προηγούμενος εργοδότης στον οποίο έχω πάψει να εργάζομαι είναι το απόλυτο κάθαρμα και με απέλυσε. Ή ακόμη χειρότερα, η εταιρεία του δεν έχει τις προϋποθέσεις τύπου Google ή Apple ώστε να με έχει υπάλληλο, και παραιτήθηκα. Ακόμη κι αν αυτά είναι τα πιστεύω μου, πρέπει να τα παρουσιάσω κάπως αλλιώς.

3. Τους ζητιάνους κανείς δεν τους θέλει. Η διεκδίκηση της θέσης, θέλει επιμονή, ενθουσιασμό και θέληση. Αν ήθελε κακομοίρηδες ο εργοδότης, δεν θα έβαζε αγγελία.

4. Προκειμένου να πετύχει ο σκοπός της συνέντευξης, ο υποψήφιος υπόσχεται απίστευτα πράγματα. Το να παριστάνεις τον Αϊνστάιν, προϋποθέτει ότι μπορείς να τον μιμηθείς και σαν υπάλληλος. Άσε που αν ο άλλος το χάφτει σημαίνει ότι η εταιρεία πάει κατά διαόλου.

5. Το οικονομικό θέμα πρέπει ΠΑΝΤΑ να το συζητάς. Ομολογώ ότι πιο μικρός, ντρεπόμουν να συζητήσω το οικονομικό, και οι υποψήφιοι εργοδότες – κλ@π@ρχίδια δεν το έθιγαν. Το καπιταλιστικό σύστημα βασίζεται στην υπεραξία της εργατικής απόδοσης, τα οποία δεινά απολαμβάνουμε με την παγκόσμια οικονομική κρίση. Σε μία όμως συνέντευξη το να μη θίγεται το θέμα του μισθού είναι κατάντια και για τις δύο πλευρές.

6. Για τον καφέ, το ανέφερα πιο πάνω. Το ίδιο για κουλουράκια, τσουρεκάκια, σοκολατάκια. Βολικό είναι ένα μικρό τσαντάκι, για βούτηγμα των παραπάνω, πλην του καφέ, ώστε να μην πάνε χαμένα.

7. Χρειάζεται άνεση, ο υποψήφιος είναι πολύ πιο ικανός για τη θέση, από ότι είναι ο εργοδότης (ή ο μάνατζερ) ικανός για να κατευθύνει μια συνέντευξη.

8. Ακόμη και οι φαινομενικά ‘άσχετες’ λεπτομέρειες μπορούν να παίξουν ρόλο. Αν μένεις στο Ν. Ηράκλειο π.χ. το αναφέρεις.

9. Για το ντύσιμο, επίσης το ανέφερα πιο πάνω. Ειδικά σε εταιρεία όπου φορούν πολλές γραβάτες, δεν αξίζει καν να μπει στο κόπο για συνέντευξη.

10. Ένα στυλό ή ακόμη και ένα μαρκαδοράκι για CD στο χέρι, σε συνδυασμό με το κατάλληλο ύφος εμπνέει κύρος και σεβασμό